Pisarze na export

Większość pisarzy chilijskich, którym udało się zyskać sławę poza granicami Chile, nie napisała swych głównych dzieł literackich we własnym kraju. Pisarze, których książki można znaleźć w księgarniach w Singapurze, Rzymie lub Warszawie, tacy jak Antonio Skármeta, Isabel Allende czy Luis Sepúlveda, po 1973 roku (w którym obalono socjalistycznego prezydenta Salvadora Allende) nie darzyli sympatią chilijskiego rządu. Większość z nich zdecydowała się na emigrację, jedni dobrowolnie, drudzy przymusowo, każdy z nich znalazł swój drugi dom jeśli nie w Europie, to w Stanach Zjednoczonych czy innych krajach Ameryki Południowej. Każdy z nich otwarcie sprzeciwstawiał się militarnym rządom generała Pinocheta.

Chile jest dość specyficznym krajem jeśli chodzi o rozwój narodowej kultury. Prawie wszyscy artyści byli opozycjonistami lub uchodźcami politycznymi podczas niespełna dwudziestoletniej dyktatury. Sytuacja ta przypomina nieco naszą polską scenę artystyczną, jeśli pomyśli się o takich reżyserach jak np. Kieślowski czy Polański. Również ich największe dzieła powstały dopiero za granicą.

• José Donoso (ur. w 1924 r. Od 1967 do 1981 przebywał na emigracji w Hiszpanii, a w 1973 roku, po zamachu stanu, ogłosił się uchodźcem politycznym), autor książek: “Ta niedziela”, “Miejsce bez granic”, “Plugawy ptak nocy”, “Moja osobista historia boomu”, “Ogród tuż obok”.

• Antonio Skármeta (ur. w 1940 r. Po zamachu stanu dobrowolnie opuścił Chile wraz ze swą rodziną, zamieszkał w Niemczech), autor książek “Taniec Victorii”, “Listonosz Nerudy”, “Ślub poety”. Jego książki doczekały się tłumaczeń na 28 języków.

• Isabel Allende (ur. w 1942 r. W dwa lata po obaleniu rządów Salvadora Allende, jej wuja, wyemigrowała do Wenezueli, obecnie mieszka w Stanach Zjednoczonych), autorka takich bestsellerów jak “Dom duchów”, “Miłość i cienie”, “Ewa Luna”, “Opowieści Ewy Luny”, “Niezgłębiony zamysł”, “Paula”, “Afrodyta”, “Córka fortuny”, “Portret w sepii”, “Miasto bestii”, “Zorro”. Jej książki można przeczytać w 35 róznych językach.

• Luis Sepúlveda (ur. w 1949 r. Po zamachu stanu w 1973 r. aresztowany i skazany na 28 lat więzienia. Został zwolniony po odsiedzeniu trzech i wygnany z kraju. Obecnie mieszka w Hiszpanii), autor książek “O starym człowieku, co czytał romanse”, “Podróż do świata na końcu świata”, “Dziennik sentymentalnego killera; Kajman”, “Express Patagonia”, “Historia o mewie i kocie, który uczył ją latać”, “Przegapienia”. Jego książki zostały przetłumaczone na ponad 40 języków.

• Marcela Serrano (ur. w 1951 r. W 1973 r. z powodów politycznych wyemigrowała do Włoch), autorka książek “Meksykańska szarada”, “Antigua, moje życie” oraz wielu innych, które do tej pory nie ukazały się w polskiej wersji językowej (np. “El albergue de las mujeres tristes”, “Nuestra señora de la soledad”, “Un mundo raro”). Jej książki można przeczytać w 14 językch świata.

• Roberto Bolaño (ur. w 1953 r., zm. w 2003 r., Po zamachu stanu w 1973 r. został aresztowany, ale w więzieniu spędził tylko kilka dni. Wyjechał do Meksyku, potem do Europy. Pod koniec lat siedemdziesiątych zamieszkał na stałe w Hiszpanii.) - w Chile wszyscy czytają jego książki “Los detectives salvajes” i “2666”, te jednak nie doczekały się jak dotychczas tłumaczenia na język polski. W Polsce można przeczytać:“Chilijski nokturn”, “Gwiazdę daleką” i “Monsieur Pain”.